Deep-dive: Crypto vs de Dot Com Bubble

De dot-com-bubbel was een bubbel op de aandelenmarkt aan het eind van de jaren negentig. De bubbel werd gevoed door een periode van enorme groei in het gebruik van internet. Tussen 1995 en maart 2000 steeg de Nasdaq aandelen index met 400%. Vervolgens daalde de de index met 78% vanaf het hoogtepunt in oktober 2002. Hierbij werden alle behaalde winsten vanaf 1995 teniet gedaan.

In deze serie “Crypto vs de Dot Com Bubble” kijken we naar de gebeurtenissen omtrent de groei van het internet en vergelijken we deze met de huidige ontwikkelingen omtrent crypto. Tijdens de dot-com-bubbel vond een transitie plaats van web 1.0 naar web 2.0. Crypto belooft met web 3.0 de volgende revolutionaire transitie. Daarmee beoogt het een volledig gedecentraliseerd ecosysteem te creëren waarbij AI, machine learning en blockchain de huidige problemen van het internet op lossen.

Hoe kwam de Dot Com Bubble tot stand?

Vanaf 1993 werden webbrowsers steeds toegankelijker. Daarmee groeide in de daaropvolgende jaren het aantal computergebruikers met toegang tot de World Wide Web. Tussen 1990 en 1997 steeg het percentage huishoudens in de Verenigde Staten dat computers bezat van 15% naar 35%. Het bezitten van een computer werd steeds normaler. Dit markeerde de verschuiving naar het informatietijdperk, een economie gebaseerd op informatietechnologie. Als gevolg werden vele nieuwe bedrijven opgericht.

Met een stijgende hype omtrent het internet waren beleggers bereidt om tegen elke prijs te investeren in een dot-com-bedrijf. Vooral bedrijven met een “.com” achtervoegsel in hun naam waren in trek (zoals de beruchte Pets.com en Boo.com). Een combinatie van snel stijgende aandelenkoersen in de economie en het vertrouwen dat de bedrijven in de toekomst winst zouden maken creëerde een omgeving waarin veel beleggers bereid waren traditionele maatstaven, zoals de koers-winstverhouding, over het hoofd te zien en hun vertrouwen te baseren op technologische vooruitgang. Dit is goed te zien in onderstaande grafiek (figuur 1). We zien dat er vooraf aan de dot-com bubble gigantisch grote investeringen plaatsvonden. Deze investeringen leidde tot een bubbel op de aandelenmarkt.

De crash van 2002

Na het barsten van de dot-com-bubbelwas het gevolg het sluiten van velen bedrijven. Onderstaande grafiek laat de NASDAQ index zien ten tijde van de bubbel. De piek van de markt was rond het eerste kwartaal van 2000. Halverwege 2002 was het dieptepunt bereikt. Veel online winkelbedrijven, zoals Pets.com, Webvan en Boo.com moesten tijdens die periode sluiten. Ook gingen verschillende communicatie bedrijven failliet, zoals Worldcom, NorthPoint Communications en Global Crossing.

Pets.com een dramatische ondergang

De ondergang van Pets.com is in het bijzonder berucht. Figuur 3 laat het prijs verloop zien van de Pets.com aandelen. Het bedrijf wist veel geld op te halen tijdens zijn beursgang in februari 2000 en kwam de markt op met een totale marktkapitalisatie van 82,5 miljoen dollar. Slechts negen maanden later vroeg het bedrijf faillissement aan. Pets.com bleek achteraf een gebrekkig bedrijfsmodel te hebben. Het had moeite met het verzenden van grote producten zoals zakken hondenvoer en daarmee kon het niet concurreren met dierenwinkels zoals het had beloofd. Als gevolg is het bedrijf failliet gegaan en zien we ook dat de aandelenprijs in slechts een jaar tijd van bijna $12 naar $0 ging (zie figuur 3).

De overlevenden bedrijven

Sommige bedrijven overleefden de crash maar verloren grote delen van hun marktkapitalisatie. Voorbeelden hiervan zijn Amazon en ASML. Hieronder zijn grafieken te zien van deze twee bedrijven. Het is duidelijk te zien dat bedrijven, na een stevige correctie in 2000 á 2002, later nog steeds gigantische winsten hebben kunnen boeken. Dit is met name het geval voor Amazon en ASML. Zo bereikte Amazon rond 1999 een piek aandelenprijs van bijna $4,50 en zakte dit in 2002 naar een prijs van rond de $1, een daling van bijna 80%. Dit staat in het niet bij de winsten die Amazon later heeft geboekt waarbij het een all time high bereikte van $188. De huidige prijs staat op het moment van schrijven op ongeveer $94. Ook ASML maakte een gigantische groei door van 10.000% ten opzichte van zijn dieptepunt nadat de dot-com bubble barstte.

Het latere succes van computer of internet georiënteerde bedrijven laat zien dat de hype ten tijde van de bubbel niet ongegrond was. Internet heeft de wereld totaal doen veranderen. Waar het de mist in lijkt te gaan is dat investeerders te snel te veel verwachten van een opkomende technologie. In de praktijk duurt het vaak een tijd voordat een technologie volwassen wordt.

In figuur 6 is het goed te zien dat algehele markt tijd nodig had om van de internet dot-com bubble bij te komen. Pas rond 2015 wist de NASDAQ index weer boven de waardering te komen ten tijde van de piek van de dot-com bubble.

Gelijkenissen met Crypto?

We zien dat er rond technologie veel hype kan ontstaan en dat mensen gaan investeren op basis van potentie in plaats van de daadwerkelijke waarde en winst die projecten genereren. Er ontstaat een valkuil waarbij bedrijven of projecten die in de desbetreffende technologie opereren extreem hoge waardes behalen. We zien dit ook terug bij crypto. Zo worden er voor projecten gigantische hoeveelheden geld opgehaald bij de ICO (Initial Coin Offering). ICO is een evenement waarbij een bedrijf een nieuwe cryptocurrency verkoopt om geld in te zamelen. Dit gebeurt grotendeels op beloftes omdat het project dan nog niet live is. In onderstaande grafiek (figuur 5) is goed te zien hoeveel geld hier in om kan gaan. Het gaat om grote getalen, maar de cijfers komen nog niet in de buurt van de 10-tallen miljarden (zie figuur 1 van de investeringen in dot-com bedrijven) die per kwartaal door Venture Capitalist werden geïnvesteerd.

Als we een aantal jaar terug gaan, zien we dat de wereld van crypto er een stuk anders uitzag. Onderstaande figuur (figuur 6) is een momentopname van de cryptomarkt op 3 januari 2016. We zien een aantal bekende projecten, maar ook veel projecten die tegenwoordig niets meer betekenen. Projecten zoals Peercoin, Bytecoin en Factom zijn stil komen te staan en begeven zich momenteel niet meer in de top 20, maar in de onderste regionen (rond de 1000). Het overige deel in de top-100 is vandaag de dag niet relevant (kijk voor je zelf hier).

Zoals we zagen bij Pet.com kunnen bedrijven of projecten die inspringen op nieuwe technologieën gigantisch in waarde stijgen, om vervolgens niet meer van belang te zijn. Ook in crypto is er veel hype en en kunnen altcoins na een bullmarkt 99% van hun waarde verliezen.

De sterken overleven

Wat we terugzien is dat de sterke projecten over de jaren overeind blijven. Projecten met een sterke achterban zoals Bitcoin, Ethereum en XRP begeven zich tot op de dag van vandaag in de top 10 en hebben ondertussen meerdere bearmarkten overleeft. Vergelijkbaar verloren bedrijven zoals Amazon en ASML een groot deel van hun waarde tijdens de dot-com bubble. Echter bleken deze bedrijven alsnog gigantisch succesvol over de lange termijn.

Conclusie

De introductie van een nieuwe en baanbrekende technologie kan zorgen voor een rationele hype, oftewel een bubbel. Zoals we bij het internet en crypto zien wordt er gigantisch veel geïnvesteerd in bedrijven en projecten die op deze technologie inspringen. Investeerders volgen de hype en kijken niet naar de reële waarde (zoals de koers-winst verhouding of andere fundamentele metrieken). Over de lange termijn blijkt dat projecten met sterke fundamentals (zoals Bitcoin of Amazon) veel meer kans hebben om over de jaren relevant te blijven en te stijgen in prijs. Andere projecten verliezen na een korte periode van extreme waardering het grootste deel van hun waarde en relevantie. Op basis van deze conclusie zou je willen voorkomen dat je in dit soort kort geleefde project investeert, of, op zijn minst er voorbarig uitstapt. Het laatste omdat de kans groot is dat dit soort projecten niet meer relevant zijn. Daarentegen lijkt het gunstigere om in solide projecten te investeren en daar lang aan vast te houden. De vraag hieruit luidt, welke projecten hebben op dit moment de beste fundamentele waardes? Blijf de Deep-dive artikelen op Newsbit volgen om hier antwoord op te krijgen!